प्रेमकथा हा कोणत्याही भाषेत चित्रपट निर्मिती करणाऱ्या निर्माते-दिग्दर्शकांचा हक्काचा आकृतिबंध. काळ बदलला, संदर्भ बदलले तरीही ही प्रेमकथा वेगवेगळ्या ‘फॉर्म’मध्ये येतच असते. जाहिरात दिग्दर्शक सिजो रॉकी दिग्दर्शित ‘प्रीतम’ हा चित्रपटही अशीच एक प्रेमकथा मांडतो. कोकणच्या पार्श्वभूमीवर घडणारी स्वप्नातली एक प्रेमकथा दाखवली जाते. नायक, नायिका, त्यांना विरोध करणारा खलनायक, परिस्थितीजन्य येणाऱ्या अडचणी असं सारं काही येत राहतं. सगळं अगदी टिपिकल आणि अपेक्षित असं. साचेबद्ध चौकटी आणि अपेक्षित वाटेवरून जाणाऱ्या ‘प्रीतम’मध्ये वेगळं काहीच नाही, हे मात्र खरं.

काहीसा कृष्णवर्णीय असल्यामुळे गावामध्ये चेष्टेचा विषय ठरलेला प्रीतम () या कथेचा नायक आहे. घरातील बेताच्या परिस्थितीमध्ये दूधविक्री करून गुजराण करीत असलेल्या प्रीतमचे आयुष्य कोकणातील खेडेगावामध्ये सुरू आहे. चार मित्रांचे कोंडाळे करून त्यांच्यामध्येही त्याला कायमच त्याच्या वर्णावरून हिणवले जात आहे. अशा परिस्थितीत गावातील शाळेमध्ये मुख्याध्यापिका म्हणून बदलून आलेल्या पंडित बाई (आभा वेलणकर) यांची मुलगी सुवर्णा () प्रीतमच्या आयुष्यात येते आणि त्याचं आयुष्य बदलतं. दिसायला गोरी आणि सुंदर असणाऱ्या सुवर्णाच्या प्रेमात प्रीतम पडतो आणि मग सुरू होते एक प्रेमकथा. त्यात मग नेहमीचा संघर्ष, घरातून होणारा विरोध, वर्णद्वेषाचा भेदाभेद अशा अनेक गोष्टी येत राहतात. गावामध्ये कवी आणि प्रीतमचा मित्र असलेला रमण (उपेंद्र लिमये) याच्या नजरेतून ही संपूर्ण गोष्ट आपल्या सांगितली जाते. या अपेक्षित प्रेमकथेचा शेवट काय होतो? त्यात कोणत्या अडचणी येतात, या प्रश्नांची उत्तरे शोधण्यासाठी ‘प्रीतम’ पाहायला हवा.

प्रणव रावराणे आणि नक्षत्रा मेढेकर ही पूर्णपणे ‘ऑफबीट’ जोडी चित्रपटाच्या केंद्रस्थानी आहे. या जोडीवर मुख्य फोकस ठेवून चित्रपट तयार करणे ही खरं तर खूप मोठी रिस्क होती. आपल्याला प्रेमकथेचे नायक-नायिका म्हणून ज्या पद्धतीचे ‘कपल’ अपेक्षित असते, तसे ते इथे नाही. त्यामुळे हा ‘ऑफबीट’पणा सिनेमाची ओळख झाला आहे. सुरुवातीच्या टप्प्यात हा ‘हट के’ प्रकार बराही वाटतो. मात्र, या प्रेमकथेतच मुळात फारसा जीव नसल्यामुळे ती फुलविण्यात असलेल्या मर्यादा आपल्याला लक्षात येतात आणि मग ‘प्रीतम’च्या घसरणीला सुरुवात होते. कथेला अनुरूप असणारी काही गाणी येत राहतात. मात्र, त्याचाही प्रभाव पडत नाही. अगदी छोट्या छोट्या अनेक चुका येत राहतात. पटकथा-संवादातही एक प्रकारचा बाळबोधपणा आणि सरधोपटपणा आहे. सध्याच्या काळात इतक्या निरागस प्रेमकथा खरंच कोठे घडत असतील का? आणि जर घडत असतील तर त्यामध्ये हे असंच घडत असेल का, हा प्रश्न पडल्यावाचून राहत नाही. प्रणव रावराणे आणि नक्षत्रा मेढेकर यांचा अभिनय प्रसंगानुरूप. रावराणेने प्रीतमची भूमिका जीव ओतून केली आहे. उपेंद्र लिमयेची व्यक्तिरेखाही अनेक कंगोरे असलेली; पण पूर्णपणे न उलगडलेली. म्हणजे तो नक्की कोण, कथेचा ‘नॅरेटर’ असलेला रमण ऐन मोक्याच्या वेळी असा का वागतो, हे उलगडत नाही. अनेक व्यक्तिरेखांचे परस्परसंबंध, नायक-नायिकेतील बंध हे सारं उलगडण्यात लेखक-दिग्दर्शक कमी पडल्याचं वारंवार जाणवत राहतं. मांडणीतील साचेबद्धता माध्यमाचं नवखेपण अधोरेखित करतं. शंकर महादेवन, अभय जोधपूरकर, मनीष राजगिरे यांची गाणी चांगली जमली आहेत. थोडक्यात काय तर ‘प्रीतम’ ही ‘स्वप्ना’तली प्रेमकथा आहे. त्यात खूप काही खास आहे, अशातला भाग नाही.

निर्माते : फैजल नितीन सिजो

दिग्दर्शक : सिजो रॉकी

पटकथा-संवाद : गणेश पंडित

गीते : गुरू ठाकूर

संगीत : विश्वजिथ सी टी

संकलन : जयंत जठार

कलाकार : प्रणव रावराणे, नक्षत्रा मेढेकर, उपेंद्र लिमये, अजित देवळे, विश्वजीत पालव, समीर खांडेकर, आभा वेलणकर, अस्मिता खटखटे

दर्जा : अडीच स्टार